هدف اصلی سرمایه گذارانی که در یک بازار مالی قدم می گذارند، کسب سود یا افزایش آن می باشد، قدم اول در این حوزه یا هر زمینه ی دیگری، شناخت اصطلاحات مربوطه و قوانین حاکم بر آن است به گونه ای که بدون شناخت عاقلانه اصطلاحات، ارکان و قوانین یک حوزه خاص رسیدن به موفقیت در آن حوزه امکان پذیر نیست.
در کشور‌های توسعه‌یافته، بازار سرمایه، مرکزیت نظام مالی را تشکیل میدهد؛ بنابراین برای ورود به این بازار و کسب موفقیت در آن لازم است واژه بازار سرمایه و اصطلاحات مربوطه (مانند بازار کالا، ارز دیجیتال، اوراق بهادار و...) تبین شود.
در این مقاله ابتدا واژه بازار سرمایه و انواع آن را بیان کردیم، همچنین به بیان بعضی از محصولات این بازار (مانند اوراق بهادار، بازار ارز، بازار کالا و...) پرداختیم به گونه ای که با مطالعه این مقاله ۱۰ دقیقه ای می توانید قبل از ورود به بازار سرمایه، بورس و ارز دیجیتال اطلاعات مفیدی کسب کنید تا بتوانید در این حوزه ها به آسانی موفق شوید.
بازار سرمایه به مبادله یک طبقه متمایز از داراییها به نام داراییهای سرمایهای مربوط میشود، به عبارت ساده تر بازارهای مالی هستند که خریداران و فروشندگان را برای تجارت سهام، اوراق قرضه، ارزها و سایر داراییهای مالی گرد هم میآورند، شرکتکنندگان در این بازار شامل سرمایهگذاران، شرکتها، افراد، دولتها و بانکها هستند.
بازار سرمایه به افراد دارای ایده کمک میکند تا کارآفرین شوند و کسب و کارهای کوچک را راهنمایی میکند تا به شرکتهای بزرگی تبدیل شوند، همچنین به افرادی مانند من و شما فرصتهایی می دهند تا برای آینده خود پسانداز و سرمایهگذاری کنند، خلاصه اینکه میتوان گفت که بازارهای سرمایه با پیچیدگی کمتری نسبت به بازار پول عمل میکنند.
بازارهای سرمایه به طور کلی به دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم میشوند، معاملات این ظرفیت را دارند که در هر کدام از این بازارها انجام شوند.
بازارهای سرمایه اولیه فضاهایی هستند که محصولات مالی ابتدا در آنجا به فروش میرسند، این بازار عمدتاً مربوط به عرضه های اولیه عمومی است که در آن شرکتها سهام را برای جمعآوری سرمایه منتشر میکنند.
بازار سرمایه ثانویه جایی است که این محصولات مالی منتشر شده بین خریداران و فروشندگان مختلف معامله میشوند، این شکل از بازار در پلتفرمهایی مانند بورس نیویورک انجام میشود.
بورس نیویورک نمونه ایدهآل یک بازار سرمایه است که روزانه میلیونها دارایی در این بورس معامله میشود، آخرین دادهها نشان میدهد که بیش از 74 میلیارد دلار دارایی مالی ماهانه در بورس نیویورک معامله میشود.
در بازار سرمایه محصولات متنوعی وجود دارد، ما در اینجا به بعضی از آنها اشاره می کنیم؛
بازار کالا، بازاری برای خرید و فروش مواد خام یا محصولات اولیه است، در واقع، بورسی است که در آن کالاها و مشتقات مختلف معامله میشوند.
کالاها اغلب به دو دسته کلی تقسیم می شوند؛
بیشتر بازارهای کالا در سراسر جهان به تجارت محصولات کشاورزی و سایر مواد خام مانند گندم، جو، شکر، ذرت، پنبه، کاکائو، قهوه، محصولات شیر، روغن، فلزات و... میپردازند و بر اساس آنها قرارداد میبندند، این قراردادها میتوانند شامل معاملات آتی، اختیار معامله آتی و... باشند.
سایر محصولات پیچیده ممکن است شامل نرخ بهره، ابزارهای زیست محیطی، سوآپ یا قراردادهای حمل و نقل باشند، مانند؛ بورس کالای توکیو، بورس کالای هنگ کنگ، بورس کالای نیویورک، بورس فلزات لندن، بورس کالای هند، بورس نفت ایران و...
بازار ارز (که به عنوان بازار فارکس نیز شناخته میشود)، یک بازار جهانی خارج از بورس است که نرخ تبدیل ارز در سراسر جهان را تعیین میکند، شرکتکنندگان در این بازارها میتوانند خرید، فروش، مبادله و سفتهبازی در مورد نرخ نسبی مبادله جفت ارزهای مختلف را انجام دهند، بازار فارکس علاوه بر ارائه مکانی برای خرید، فروش، مبادله و سفتهبازی ارزها، تبدیل ارز برای تسویه حسابها و سرمایه گذاریهای تجاری بینالمللی را امکانپذیر میکند.
ارزها همیشه به صورت جفت معامله میشوند، این تعیین میکند که کشور X چقدر از واحد پول کشور Y میتواند بخرد و بالعکس، ایجاد این رابطه (قیمت) برای بازارهای جهانی، کارکرد اصلی بازار ارز است.
ارز دیجیتال که گاهی اوقات به آن کریپتوکارنسی، کریپتو یا رمزارز نیز گفته میشود، به هر شکل ارزی گفته میشود که به صورت دیجیتال یا مجازی وجود داشته باشد و از رمزنگاری برای ایمنسازی تراکنشها استفاده میکند.
ارزهای دیجیتال مرجع صادرکننده یا تنظیمکننده مرکزی ندارند، در عوض از یک سیستم غیرمتمرکز برای ثبت تراکنشها و صدور واحدهای جدید استفاده میکنند، مهم ترین ارزهای دیجیتال رایج در جهان عبارتند از؛
رمزارزها بر روی یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین اجرا میشوند که رکوردی از تمام تراکنش های به روز شده و نگهداری شده توسط دارندگان ارز است.
واحدهای ارز دیجیتال از طریق فرآیندی به نام ماینینگ ایجاد میشوند که شامل استفاده از نیروی کامپیوتر برای حل مسائل پیچیده ریاضی است و در تولید سکه نقش اساسی دارند، کاربران همچنین میتوانند ارزها را از کارگزاران خریداری کنند، سپس آنها را با استفاده از کیف پولهای رمزنگاریشده، ذخیره و خرج کنند.
این اوراق، در بورس اوراق بهادار معامله میشود، در واقع اوراق بهادار سهام، نشاندهنده سهم مالکیت در یک شرکت است، یعنی هنگامی که سهام یک شرکت را خریداری میکنید، اساساً بخشی از آن شرکت را در اختیار دارید و در هر سودی که شرکت در آینده کسب میکند، دارای حقوق هستید، همچنین به ازای هر سهم، دارای یک حق رأی در آن شرکت هستید.
در ابتدا، بورس اوراق بهادار یک ساختمان فیزیکی بود که در آن معامله گران برای معامله رو در رو با سایر معامله گران دستورات خرید و فروش خود را فریاد می زدند، با این حال، به دلیل نقاط عطف جدید در فناوری، بیشتر بورس‌ها به سمت تجارت الکترونیکی رفتند که اکنون به معامله‌گران کمک میکند تا دسترسی بهتری به بازارهای بینالمللی داشته باشند.
ارزش کل شصت بورس بزرگ در جهان در حال حاضر حدود 69 تریلیون دلار است، با این حال، بیش از 93٪ از این ارزش بین سه قاره آمریکای شمالی، آسیا و اروپا تقسیم می شود.
در اینجا بعضی از مهم ترین بورس های حال حاضر جهان را بیان می کنیم؛
اوراق بهادار بدهی در بازار اوراق قرضه معامله میشود، این اوراق در اصل نشاندهنده وام گرفتن یا استقراض است که در تاریخ سررسید با بهره بازپرداخت میشوند، اوراق بهادار با درآمد ثابت یا بدهی، نوید یک جریان ثابت درآمد یا جریان درآمدی است که با فرمول مشخصی تعیین میشود، پرداخت های این اوراق یا ثابت است یا با فرمول تعیین میشود، اوراق بهادار با درآمد ثابت دارای تنوع بسیار زیادی در سررسید و پرداخت هستند.
بازار پول، به اوراق بدهی کوتاه مدت، دارای قابلیت فروش بالا و عموماً با ریسک بسیار پایین (مانند گواهی سپرده بانکی) بازار پول اطلاق میشود، در مقابل، بازار سرمایه شامل اوراق بدهی بلندمدت با درآمد ثابت (مانند اوراق قرضه خزانه داری) میشود، برخلاف اوراق بدهی، سهام عادی یا حقوق صاحبان سهام نشاندهنده سهم مالکیت در شرکت است، باید بدانیم که به صاحبان سهام وعده پرداخت خاصی داده نمیشود، در واقع آنها هر گونه سود سهامی را که شرکت ممکن است پرداخت کند، دریافت میکنند.
بازدهی بدست آمده از قراردادهای آتی، اختیار معامله و قراردادهای مشتقه به ارزش متغیرهای دیگر (مانند قیمت کالاها، قیمت اوراق قرضه و سهام، نرخ بهره یا ارزش شاخص بازار) بستگی دارد، به همین دلیل گاهی اوقات به این ابزارها، داراییهای مشتقه می‌گویند؛ زیرا ارزش آنها ناشی از ارزش سایر داراییها می‌باشد.
خلاصه اینکه بازار سرمایه مشمول دارایی های سرمایه ای می شود و به افراد کمک می کند تا بتوانند تبدیل به یک کارآفرین شوند.
بیان شد که بازار سرمایه محصولات متنوعی دارد، برخی از این محصولات (مانند؛ اوراق بهادار سهام، ارز خارجی و برخی از مشتقات) متمرکز هستند ، در حالی که برخی دیگر از این محصولات (مانند؛ اوراق بدهی، کالاها و برخی دیگر از مشتقات) غیرمتمرکز هستند و بین فعالان بازار، بدون بورس یا کارگزار معامله میشوند.
نویسنده: سمیه جهانی
