اولین سوالی که در هنگام ورود به بازار بورس، در ذهن سرمایه¬گذار به وجود می‌آید، این است که کد بورسی چیست و چه کاربردی دارد؟
زمانی که شما قصد سرمایه گذاری در بورس را داشته باشید، اولین اقدامی که بایستی انجام دهید، دریافت کد بورسی است. این کد که نام دیگر آن کد معاملاتی می باشد، در واقع شناسه‌ای است که مختص آن فرد است و هیچ فرد دیگری دارای این شناسه نیست.
این کد در واقع کد شناسایی فرد در بازار بورس است و افراد تمام فعالیت های خود را در بورس از طریق این کد انجام می دهند. بدون این کد، امکان فعالیت در بازار بورس وجود نخواهد داشت.
حال چگونه بایستی کد بورسی را دریافت کنیم؟ این کار از طریق کارگزاری ها انجام می شود.
کارگزاری چیست و چه کاری انجام می دهد؟
کارگزاران بورس، شرکت هایی هستند که به عنوان پل ارتباطی و واسطه بین سرمایه گذاران و سازمان بورس و اوراق بهادار، فعالیت می کنند.
در واقع، خرید و فروش سهام توسط کارگزاری ها صورت می‌گیرد. کارگزاری‌ها در این خرید و فروش‌ها، به نمایندگی از طرف خریداران و فروشندگان سهام، معامله انجام می‌دهند و در قبال انجام این امور، کارمزد دریافت می‌کنند.
این میزان کارمزد از جانب سازمان بورس تصویب و به کارگزاری‌ها ابلاغ می شود.
ارائه هرگونه خدمات كارگزاري از قبيل دريافت و ارسال سفارش هاي مربوطه به سامانه معاملات در بازار سرمايه و انجام معامله براي ديگران و به حساب آن ها، صرفاً با اخذ مجوز تأسيس و فعاليت شركت كارگزاري از سازمان بورس و اوراق بهادار امكان پذير است و متقاضي بايد ضمن احراز شرايط، تقاضاي خود را براي تاسيس و فعاليت به عنوان كارگزار عضو كانون كارگزاران بورس و اوراق بهادار، به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه دهد.
شركت کارگزاری، از مصاديق نهادهاي مالي محسوب شده و براساس قانون، فعاليت آن تحت نظارت سازمان است و مجامع عمومي، مـديران، بازرس، حسابرس و كميته هاي تخصصي شركت مكلفنـد قـوانين و مقـررات را رعايـت و اجـرا نمايند.
متقاضي اخذ مجوز تأسيس و فعاليت شركت كارگزاري بايد به ترتيب اقدامات زير را انجام دهد:
1) اخذ موافقت اصولي،
2) اخذ مجوز تأسيس شركت كارگزاري،
3) اخذ مجوز فعاليت شركت كارگزاري،
موافقت اصولی:
عبارتست از موافقت سازمان با تركيب سهامداري متقاضي تأسيس کارگزاری و اعطاي فرصت به منظور احراز ساير شرايط تأسيس شركت كارگزاري است.
مجوز تأسيس:
مجوزي است كه به منظور تأسيس شركت كارگزاري پس از اخذ موافقت اصولي، توسط سازمان صادر و به متقاضي اعطا مي شود.
مجوز فعاليت:
مجوزي است كه، به منظور فعاليت شركت كارگزاري و پس از تأسيس، توسط سازمان صادر و به شركت كارگزاري اعطا مي شود.
پس از دريافت مجوز تأسيس، متقاضي بايد ظرف مدت 3 ماه شركت سهامي خاص را تأسيس نمايد و مدارك مربوطه را به سازمان تسليم نمايد در صورتي كه متقاضي در فرصت تعيين شده، موفق به تأسيس شركت نگردد، موافقت اصولي و مجوز تأسيس صادره از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
پس از تأسيس شركت كارگزاري و ثبت آن نزد مرجع ثبت شركت ها و نزد سازمان، شركت كارگزاري مي تواند براي دريافت مجوز فعاليت اقدام نمايد.
فعاليت كارگزاري منوط به دريافت مجوز فعاليت كارگزاري از سازمان است. مجوز فعاليت شركت كارگزاري پس از احراز شرايط با تأييد رئيس سازمان صادر مي شود و مدت زمان اولين مجوز فعاليت شركت كارگزاري 2 سال مي باشد. تمديد مجوز فعاليت شركت كارگزاري به مدت 5 سال صادر مي شود. مجوزهاي فعاليت شركت هاي كارگزاري شامل موارد زير است:
الف ) مجوزهاي فعاليت اصلی:
1) مجوز معاملات اوراق تأمين مالي، (هرگونه اوراق قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران به جز اوراق مشتقه)
2) مجوز معاملات مشتقه مبتني بر اوراق بهادار، (هرگونه معاملات اوراق اختيار و قراردادهاي آتي در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران)
3) مجوز معاملات كالا،
4) مجوز معاملات مشتقه مبتني بر كالا، (هرگونه معاملات اوراق اختيار و قراردادهاي آتي در بورس كالاي ايران و بورس انرژي ايران)
ب) مجوزهاي فعاليت فرعي:
هرگونه ارائه خدمات غير اصلي از قبيل خدمات مشاور عرضه و مشاور پذيرش كه شركت كارگزاري مي¬تواند با تخصيص نيروي انساني واجد شرايط و اخذ مجوز از سازمان، اقدام به ارائه آن ها نمايد.
ج) مجوزهاي فعاليت الزامي:
ارائة خدمات معاملات برخط و مركز تماس با تأمين سامانه¬ها و تجهيزات لازم، تخصيص نيروي واجد شرايط و اخذ تأييديه هاي لازم براي همة كارگزاران الزامي است.
شركت كارگزاري موظف است در طول فعاليت، شرايط تأسيس و فعاليت را حفظ نمايد و درصورت از دست دادن هر يك از شرايط مزبور، ضمن اعلام به سازمان در اسرع وقت، مجدد شرايط تأسيس و فعاليت را احراز نمايد. كارگزاري موظف است تغيير در شرايط تأسيس و فعاليت تعيين شده را به مرجع مربوطه اعلام و تأييديه مربوطه را اخذ كند. در غير اينصورت سازمان مي تواند مطابق مقررات، مجوز فعاليت كارگزاري را تعليق يا لغو نمايد.
بنابراین، شرکت می‌تواند به هر یک از فعالیت‌های زیر مبادرت ورزد، مشروط بر اینکه مجوز مربوط به هر یک از آن ها را از سازمان دریافت دارد:
الف) خدمات کارگزاری، کارگزار/ معامله‌گری و بازارگردانی شامل:
1- معاملة اوراق بهادار از قبیل سهام، اوراق مشارکت، حق تقدم خرید سهام، اختیار معامله و قراردادهای آتی برای دیگران و به حساب آن¬ها یا به نام و حساب خود؛
2- معاملات کالاهای پذیرفته شده برای دیگران و به حساب آن¬ها؛
3- بازارسازی و بازارگردانی اوراق بهادار و کالاهای پذیرفته شده.
ب) خدمات مالی و مشاوره‌ای شامل:
1- مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری؛
2- نمایندگی ناشر برای ثبت اوراق بهادار و دریافت مجوز عرضه؛
3- بازاریابی برای فروش اوراق بهادار؛
4- سبدگردانی اوراق بهادار؛
5- مشاوره و انجام کلیه امور اجرایی برای پذیرش اوراق بهادار یا کالا در هر یک از بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس به نمایندگی از ناشر یا عرضه‌کنندة کالاها؛
6- مشاوره در زمینه‌های زیر:
الف) قیمت‌گذاری اوراق بهادار؛
ب) روش فروش و عرضه اوراق بهادار؛
ج) طراحی اوراق بهادار؛
د) خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار؛
هـ) سرمایه‌گذاری؛
و) مدیریت ریسک؛
ز) ادغام، تملک، تغییر و تجدید ساختار سازمانی و مالی شرکت‌ها؛
ح) طراحی و تشکیل نهادهای مالی.
تبصره: شركت مي‌تواند در راستاي اجراي فعاليت‌هاي مذكور در اين ماده، در حدود مقررات و مفاد اساسنامه اقدام به اخذ تسهيلات مالي يا تحصيل دارايي نمايد يا سرمايه‌گذاري كرده يا شخصيت حقوقي مستقلي تأسيس كند يا در تأسيس شخصيت‌هاي حقوقي ديگر مشاركت نمايد يا اسناد اعتباري بانكي افتتاح كند و به واردات يا صادرات كالا بپردازد و امور گمركي مربوطه را انجام دهد. اين اقدامات فقط در صورتي مجاز است كه در راستاي اجراي فعاليت‌هاي شركت ضرورت داشته باشند و انجام آنها در مقررات منع نشده باشند.
نویسنده: سمیه جهانی
